Temmuz 27, 2025

Uşaklı Höyük’te Hititlerin Yemek Kültürü Araştırılıyor

Yozgat'ın Sorgun ilçesinde yer alan Uşaklı Höyük'te yapılan hafriyatlarda, Hitit devrine ilişkin mimari yapılar ve yemek kültürü inceleniyor. Hafriyat takımı, yanmış tohumlar üzerinden antik ziraî faaliyetleri ve insanların beslenme alışkanlıklarını araştırıyor.

Yozgat’ın Sorgun ilçesine bağlı Büyük Taşlık köyündeki Uşaklı Höyük kazılarında, eski devirlere ilişkin mimari yapıların yanı sıra yemek kültürü ve ziraî eserler araştırılıyor.

Kentte 2008’de yüzey araştırmaları, 2012’de de hafriyat çalışmaları başlayan Uşaklı Höyük, 3×7 metre ölçülerinde 3 bin 147 taştan oluşan, dünyada bilinen en eski mozaiği bünyesinde barındırıyor.

Kazı grubu, höyükte tarihi bulguların yanında antik çağlarda ekilen tohumları araştırarak Hititlerin yemek kültürünün de izini sürüyor.

İtalya Pisa Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Hafriyat Lideri Doç. Dr. Anacleto D’agostino, AA muhabirine, Uşaklı Höyük’te 18. hafriyat döneminin sürdüğünü söyledi.

Tarihi alanın, geçmişi milattan evvel 3 bine uzanan değerli bir yerleşim yeri olduğuna dikkati çeken D’agostino, “Roma ve geç Roma devrine kadar burada daima olan bir yerleşim var. O yüzden bu yerleşimlerin birbiri gerisini izlemesi bizim için kıymetli. Bunun yanında Hitit devrine ilişkin bildiğimize nazaran, Yakın Doğu’da yahut Akdeniz havzasını da içine alacak bir bölgede en erken desenli bir mozaik yer bulundu. Tekrar Hitit periyodundan törensel bir ehemmiyetinin olduğunu düşündüğümüz yuvarlak bir yapıya rastlandı.” diye konuştu.

Kazılarda mezarlarda bulunan kalıntıların DNA tahlillerinin de yapıldığını anlatan D’agostino, “Geçmişte beşerler nasıl yaşamışlar, vakit içinde iklim yahut etraf şartları değiştikçe bunlara nasıl adapte olmuşlar, neler yiyip içmişler, yetiştirmişler, tarım eserleri nasıl değişmiş, bunları görebiliyoruz.” dedi.

Yanmış tohumlar suda yüzdürme tekniğiyle tespit ediliyor

Kazılarda bulunan yanmış tohumların suda yüzdürme tekniğiyle tespit edilmeye çalışıldığını belirten Heffron, şunları kaydetti:

“Bu teknikle hafriyatta toprak içindeki organik husus, ekseriyetle yanmış tohum yahut bitki kalıntıları olabilir. Yangın geçirince karbonlaşan organik husus ortaya çıkarılıyor. Suda yüzdürme tekniğiyle yüzeye çıkan tohumları toplayıp kuruttuktan sonra laboratuvarda mikroskop altında tahlile gönderiyoruz. Böylelikle geçmiş periyotlarda burada ziraî faaliyetler nasıl gelişmiş, neler yetiştirilmiş, neler yenilmiş ve içilmiş bunları anlayabiliyoruz.”

“Yiyecekler arkeolojik kalıntılarla ortaya çıkıyor”

Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi Seramik Çalışmalar Sorumlusu Dr. Valentina Orsi de hafriyatlarda, yerleşimlerdeki değişikliklerin yanı sıra insanların gündelik ömürleri, yeme içme alışkanlıkları, yemek pişirme adetlerini araştırdıklarını söyledi.

Yörede neler yetiştiği ve nasıl tarım yapıldığı konusunda değerli bilgiler elde edildiğini anlatan Orsi, şunları kaydetti:

“Çivi yazılı Hitit metinlerinden bildiğimiz üzere, Hitit mutfağında ekmek ve hamur işi çok kıymetli bir yer tutuyor. Günümüzde de misal bir alışkanlık var. Hitit metinlerinde çok çeşitli ekmekler yahut hamur işi yiyeceklerden bahsediliyor. Esmer ekmek, beyaz ekmek, meyvelisi, fındıklı, fıstıklısı üzere metinlerden bildiğimiz yiyecekler arkeolojik kalıntılarla ortaya çıkıyor. Ayrıyeten deneysel arkeoloji çalışmaları çerçevesinde Hitit periyodunda kullanılmış geniş ekmek tepsilerinde Hitit tanımları üzerine ekmek pişirdik, çok hoş oldu. Aslında Hititlerin bizden çok farklı bir formda beslenmediğini anlayabiliyoruz.”

Kaynak: AA / Ömer Ertuğrul – Kültür Sanat

About The Author